CFO’ların gözüyle 2025 ekonomisi: Richmond Fed CFO Anketi sonuçları

Ali Aras Yıldırım

The Street Finance

Richmond Federal Rezerv Bankası ve Atlanta Fed işbirliğiyle düzenlenen CFO Anketi 24 Eylül 2025 tarihinde yayımlandı. 2025 yılı 3. Çeyrek anketi büyük ve küçük şirketlerin CFO’larının katılımıyla yapıldı.

18 Ağustos – 5 Eylül tarihleri arasında yapılan bu ankette CFO’lardan Amerika ekonomisiyle ilgili iyimserliklerini 0-100 arası puanlamaları istenmiş. Ortalama iyimserlik yüzdesi 2. dönemde %60,9 iken bu çeyrekte %62,9 olarak hesaplanmış.

2025’te üst üste üç çeyrek boyunca CFO’ların en büyük endişesi ticaret politikaları ve gümrük tarifeleri oldu. 2. çeyreğe göre azalmış olsa da hala birinci sırada Ticaret/Gümrük Tarifesi var. İkinci ve üçüncü sırada Para Politikası ve Enflasyon takip etmiş ancak bu konularda CFO’ların endişelerinin arttığı gözlemleniyor. Belirsizlik endişesi ise gerilemiş.

CFO’ların kendi şirketleri için büyüme beklentileri

CFO’ların 2025’in üçüncü çeyreğinde bekledikleri büyüme oranları aşağıdaki grafikteki gibi şekilleniyor.

Kendi şirketleri için 2. ve 3. çeyrekte bekledikleri büyüme oranları arasındaki kıyaslama aşağıdaki tablodaki gibi gözlemleniyor. 2025 yılı için 2. çeyrek gelir büyüme beklentisi %5,4 iken 3. çeyrekte bu oran %7,8’e yükselmiş. İstihdam artışı beklentisi de %2,5’ten %2,8’e çıkarak sınırlı da olsa pozitif bir revizyon gösteriyor. Buna karşılık en belirgin düşüş, birim maliyetlerde görülüyor; 2. çeyrekte %5,2 seviyesindeki beklenti 3. çeyrekte %4,7’ye gerilemiş. Benzer şekilde, fiyat artışı beklentileri de %4,8’den %4,6’ya inerek daha ılımlı bir görünüm sergiliyor. 2026 içinse beklentiler genel olarak sabit kalırken, gelirde küçük bir artış, maliyetlerde ise sınırlı bir düşüş dikkat çekiyor. Bu tablo, CFO’ların orta vadede özellikle gelir büyümesi konusunda daha umutlu, maliyet baskıları konusunda ise daha temkinli bir beklentiye sahip olduklarını gösteriyor.

2025’in üçüncü çeyreğinde sermaye harcamaları hariç operasyonel giderlerini artıran şirketlerin oranı %36,3’ten %40,9’a yükselmiş. Özellikle ‘kısmen artış’ bildiren firmaların öne çıkması, CFO’ların maliyet yönetiminde ihtiyatlı ancak yukarı yönlü bir eğilim benimsediğine işaret ediyor.

2025 üçüncü çeyrekte beklentiler orta bantlara doğru belirgin biçimde kaymış; %1,5–%2,4 aralığının payı %27,8’den %31,5’e, %2,5–%3,9 aralığının payı %14,2’den %22,1’e yükselmiş. Ayrıca negatif büyüme olasılığı %22,7’den %13,6’ya inerek resesyon riskine dair algının zayıfladığını teyit ediyor.

2025 üçüncü çeyrek CFO Anketi’nin yarıyıl yatırım modülünde, şirketlerin önümüzdeki altı ay için yatırım planları ele alınıyor. Anket sonuçlarına göre yapılar ve arazi yatırımı planlayan firmaların oranı yılın ilk çeyreğinde %37,1 iken üçüncü çeyrekte %33,6’ya gerilemiş. Buna karşılık ekipman yatırımlarında oran neredeyse değişmemiş; ilk çeyrekte %60,9 olan seviye üçüncü çeyrekte %61,3 olarak kaydedilmiş. Bu sonuçlar, firmaların özellikle ekipman yatırımlarında istikrarlı bir çizgi izlediğini, yapılar ve arazi tarafında ise sınırlı bir düşüş yaşandığını gösteriyor.

2025 üçüncü çeyrek CFO Anketi sonuçları, şirketlerin yatırımlarında onarım ve yenilemenin öne çıktığını gösteriyor. Yapılar ve arazi yatırımları tarafında bu oran %49,4, ekipmanda ise %74,8 ile açık ara en yüksek seviyede. Kapasite artırımı ikinci sırada yer alırken (%38,6 ve %46,4), yeni ürün ve hizmet yatırımları daha sınırlı kalmış.

Yatırım yapmayan firmaların en sık dile getirdiği gerekçe ise kapasite ihtiyacının bulunmaması (%58,3) olmuş. Bunun yanında nakit koruma (%30,8) ve belirsizlik (%23,7) de öne çıkan diğer sebepler arasında. Kapasite ihtiyacının olmaması ilk çeyreğe göre artarken, nakit koruması ve özellikle belirsizlik oranında düşüş yaşanmış. Bu tablo, firmaların yeni büyüme adımlarından çok mevcut varlıklarını koruma ve istikrarı sürdürmeye odaklandığını gösteriyor.

2025 üçüncü çeyrek CFO Anketi’nin özel soruları, şirketlerin yatırım, istihdam ve talep beklentilerine dair dikkat çekici bulgular sunuyor. Firmaların yaklaşık yarısı tarifeler ve ticaret politikalarındaki belirsizliklerin fiyat (%46,5) ve maliyet beklentilerini (%49,6) etkilediğini belirtirken, istihdam tarafında çoğu şirket yılın kalanında yerine alım (%53,7) veya yeni pozisyonlar için işe alım (%34,5) planlıyor. Buna karşılık firmaların %15’i açık pozisyonları doldurmamayı ya da işçi çıkarmayı tercih ederken, bu kararın arkasında en çok talep belirsizliği (%56,9) ve finansal kısıtlar (%54,2) öne çıkıyor. Talep beklentileri ise görece iyimser: şirketlerin yarısı (%50,3) önümüzdeki 12 ayda talebin artacağını, üçte biri (%32,4) ise mevcut seviyelerin korunacağını düşünüyor. Genel olarak bu sonuçlar, CFO’ların riskleri gözeterek temkinli adımlar attığını, ancak önümüzdeki dönem için talep artışı konusunda iyimser bir beklenti taşıdığını ortaya koyuyor.

Richmond Federal Rezerv Bankası ile Atlanta Fed tarafından yürütülen 2025 üçüncü çeyrek CFO Anketi sonuçları, şirketlerin risklere karşı temkinli bir duruş sergilerken gelir artışı ve talep konusunda iyimser olduklarını ortaya koyuyor. Ticaret politikaları ve maliyet baskıları endişe yaratmayı sürdürse de istihdam ve yatırım planlarında dengeli bir yaklaşım öne çıkıyor. Bu eğilim, önümüzdeki dönemde CFO’ların stratejik kararlarının belirsizliklerden ziyade sürdürülebilir büyüme beklentileri doğrultusunda şekilleneceğini gösteriyor.



Kaynakça:
Richmond Fed, 2025, 24 Eylül, CFOs Report Increased Optimism as Uncertainty Fades https://www.richmondfed.org/research/national_economy/cfo_survey/data_and_results/2025/20250924_data_and_results