ABD’de şirket kurmak isteyen girişimciler için ilk ve belki de en kritik karar, hangi şirket türünü seçeceklerine karar vermektir çünkü şirketin hukuki yapısı, operasyonel esneklikten vergi yükümlülüğüne, yatırım alma potansiyelinden uzun vadeli stratejilere kadar pek çok alanda belirleyici rol oynar. Özellikle Türkiye’den ABD pazarına açılmak isteyen girişimciler açısından bu karar, şirketin sürdürülebilirliğini doğrudan etkileyebilir.
Amerika’da en sık tercih edilen şirket yapıları arasında Limited Liability Company (LLC), C Corporation, S Corporation, Sole Proprietorship ve Partnership modelleri yer alıyor. Her birinin avantajları, sınırlamaları ve farklı senaryolarda sunduğu fırsatlar var.
LLC yani Limited Liability Company, esnek yapısıyla bireysel girişimciler veya küçük ortaklıklar için oldukça avantajlı. Bu şirket türü, kazancı şirket düzeyinde vergilendirmek yerine doğrudan şirket ortaklarının kişisel gelir beyanlarına yansıtır. Bu da vergi açısından önemli bir avantaj sunar. LLC, özellikle yatırım alma planı olmayan ve e-ticaret, danışmanlık ya da teknoloji tabanlı iş modelleriyle ABD pazarına adım atmak isteyen Türk girişimciler için ideal bir başlangıç. Ancak çok ortaklı yapılarda işletme sözleşmesi (operating agreement) hazırlamak ve eyalet bazlı raporlama yükümlülüklerini göz ardı etmemek gerekir.
C Corporation (C Corp) ise daha çok yatırım hedefleyen ve hızlı büyümeyi planlayan girişimler tarafından tercih edilir. Bu yapıda şirket ayrı bir tüzel kişilik kazanır ve hissedarlarıyla hukuki olarak ayrışır. C Corp, ABD merkezli risk sermayesi (VC) ve özel sermaye (PE) fonları tarafından tercih edilen standart yapı. Bu modelin en büyük dezavantajı ise çifte vergilendirme. Şirket kazancı önce kurumlar vergisine tabi tutulur, ardından temettü olarak dağıtıldığında ortaklar bireysel gelir vergisi öder. Dolayısıyla C Corp yapısına geçmeden önce finansal yapı ve kâr dağıtım planlarının dikkatle değerlendirilmesi önemlidir.
S Corporation (S Corp) ise C Corp yapısına benzer olmakla birlikte çifte vergilendirme riskini ortadan kaldırır. Gelir, doğrudan ortakların kişisel beyannamelerine yansıtılır. S Corp yalnızca ABD vatandaşlarına ve daimî oturum sahiplerine açık olduğundan yabancı girişimciler için uygulanabilir bir seçenek değildir. S Corp yapısı genellikle aile şirketleri veya az sayıda ortaklı Amerikan işletmeleri tarafından kullanılır.
Sole Proprietorship, yani bireysel girişimcilik yapısı, ABD vatandaşları veya green card sahipleri için en basit ve en hızlı kurulan modeldir. Resmî kuruluş belgesine dahi ihtiyaç duyulmayan bu yapıda girişimci tüm borçlardan şahsen sorumlu olduğu için, özellikle yabancı yatırımcılar ve girişimciler açısından önerilmez. Freelance çalışanlar veya yerel danışmanlık hizmeti verenler için tercih edilebilir.
Partnership modelleri ise ortaklık bazlı girişimlerde öne çıkar. İki ya da daha fazla kişi tarafından kurulan şirketlerde, ortakların hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bir sözleşme ile yapı kurulabilir. General Partnership yapısında tüm ortaklar eşit sorumluluk taşırken, Limited Partnership modelinde bazı ortaklar sadece sermaye koyarak sınırlı yükümlülüğe sahip olabilir. Ortaklık yapısının net tanımlanması, kâr-zarar paylaşımı ve karar alma mekanizmalarının önceden belirlenmesi bu yapıların sağlıklı işlemesi açısından kritiktir.
Peki, sizin için hangi şirket türü daha uygun?
Bu şirket türlerinden hangisinin sizin için uygun olduğunu belirlemek için bazı temel sorulara net yanıtlar vermeniz gerekir. ABD’de yatırım almayı planlıyor musunuz? Ortaklık yapınız nasıl şekillenecek? Kazançları şirket içinde mi tutacaksınız yoksa kişisel gelir olarak mı çekeceksiniz? Stratejiniz kısa vadeli bir operasyon mu, yoksa uzun vadeli büyüme mi? Bu sorulara vereceğiniz yanıtlar, şirket yapınızın yalnızca yasal değil, aynı zamanda stratejik olarak da uygun olmasını sağlayacaktır.
Şirket yapısından bağımsız olarak, Amerika’da faaliyet gösterecek tüm girişimcilerin bazı yasal ve vergisel yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir. Öncelikle IRS nezdinde vergi numarası (EIN) başvurusu yapılmalıdır. Şirketinizin kurulu olduğu eyalet dışında başka eyaletlerde de faaliyet gösterecekseniz, bu eyaletlerde ‘foreign entity’ olarak kayıt yaptırmanız gerekir. Ayrıca her eyaletin kendine özgü yıllık raporlama ve franchise vergisi uygulamaları olabilir; bu yükümlülüklerin takibi ihmal edilmemelidir.
Sonuç olarak…
ABD’de şirket yapısı seçimi yalnızca bir formalite değil, doğrudan işinizin geleceğini şekillendirecek stratejik bir karardır. Şirketinizin ölçeği, büyüme hedefi, yatırım alma planı ve vergi optimizasyonu gibi birçok faktör birlikte değerlendirilmelidir. Amerika’da doğru yapılandırılmış bir şirket, yalnızca yasal bir varlık değil, aynı zamanda yatırımcılar, iş ortakları ve pazar nezdinde güven yaratan bir temsildir. Bu süreçte Blitzer Finance olarak, şirket türü seçimi, vergi danışmanlığı ve uyum süreçlerinde size destek olmaktan memnuniyet duyarız.
